سبك زندگي، مفهوم تازه اي نيست. هزاران سال است كه انسانها كوشيده اند سبك زندگي خود را بشناسند و مديريت كنند و حتي دولت ها كوشيدهاند بر روي سبك زندگي مردمان خود، تاثير بگذارند.
اما تعريف سبك زندگي و مفهوم پردازي در مورد آن، نسبتاً جديد است.
معمولاً نخستين استفاده جدي از لغت Lifestyle در متون جديد را به آلفرد آدلر روان درمانگر اتريشي نسبت ميدهند (لغت Lebensstil).
اما بايد به خاطر داشته باشيم كه آنچه آدلر در مورد سبك زندگي مطرح ميكند بيشتر به جنبههاي رفتارشناسي و شخصيت شناسي و نيز تاثيرات تربيت دوران كودكي در سالهاي بزرگسالي ميپردازد و با چيزي كه امروزه از سبك زندگي ميشناسيم، تفاوت جدي دارد.
سوبِل در كتاب Lifestyle and Social Structure توضيح ميدهد كه سبك زندگي، يك شيوهي مشخص و قابل مشاهده از زيستن است.
از آنجا كه مشاهدهي رفتار انسانها، هميشه و همه جا امكانپذير نيست، بسياري از محققان، ترجيح ميدهند به جاي رفتارهاي ما، انتخابهاي ما در زندگي روزمره را به عنوان نشانهاي دست دوم از سبك زندگي مورد بررسي قرار دهند.
به عنوان مثال:
اين كار، اگر چه دقيق نيست، اما ميتواند به عنوان رفتارهاي ثانويه، نقش سلامت در سبك زندگي وي را تا حد خوبي مشخص كند.
رابطه سبك زندگي و تصميمهاي خريد در حدي بالاست كه بسياري از فعالان حوزه بازاريابي، ترجيح ميدهند تعريف عمومي و فراگير سبك زندگي در جامعه شناسي را به صورت زير، ساده و خلاصه كرده و حوزهي آن را كاهش دهند:
سبك زندگي از طريق بررسي انتخابهاي انسانها در سبد خريد و الگوي مصرف (Consumption Patterns) مشخص ميشود (منبع)
روبرت دان، در كتاب Identifying Consumption (شناخت مصرف) توضيح ميدهد كه در گذشته، رفاه اقتصادي در حدي كم بود كه جز طبقات مرفه جامعه، عملاً دست ساير اعضاي جامعه در انتخاب الگوي مصرف، چندان باز نبود و عملاً نميتوانستيم شيوهي مصرف و الگوي خريد و مصرف مردم را، شيوهي مناسبي براي شناخت نگاه آنها به زندگي بدانيم.
اما امروز، در بخش عمدهاي از جامعه، توانايي انتخاب وجود دارد. بنابراين، الگوي مصرف، بيش از هر زمان ديگر ميتواند منعكس كنندهي نگرش انسانها به زندگيشان باشد.
مثال فوق، تنها يك نمونه است.
در بسياري از حوزههاي زندگي، نوعي دموكراتيزه شدن (فراگيري در همه سطوح) به وجود آمده است.
امروز با تنوع انتخابها (از رايگان و ارزان قيمت يا بسيار گران قيمت) هر كس، به نوعي به گزينههاي متعدد دسترسي دارد. بنابراين، انتخابهاي ما، مستقل از محدوديتهاي مالي ما، ميتوانند بهتر از گذشته (و البته همچنان نه به صورت كاملاً دقيق) نگرش ما را به زندگي و سبك زندگي مورد علاقهي ما را مشخص كنند.
البته سبك زندگي، تعاريف دقيقتر و كاملتري نيز دارد و حتي در دنياي مديريت و بازاريابي نيز، صرفاً به الگوي مصرف، محدود نشده است.
به عنوان مثال، مدلي به نام AIO وجود دارد كه براي تعريف سبك زندگي، از مطالعهي تركيب سه گانهي فعاليتها (Activities) و علاقمنديها (Interests) و عقايد و ديدگاهها (Opinions) استفاده ميكند.
متمم در درس مستقلي، به شيوههاي عملي سنجش و بررسي سبك زندگي، خواهد پرداخت.
منبع: متمم